बिहिबार , मंग्सिर १४, २०८०

News Category>> इतिहास

इतिहास

सिख र नेपालको सम्बन्ध

वि.सं. १५७३ मा सिख धर्मका प्रमुख गुरु नानकको नेपाल आगमन भएको थियो । तत्कालीन समयमा उदासी सम्प्रदायको अनुयायीका रूपमा....

भिँ द्य: (भीमसेन महाराज) महाभारतकालिन ‘भीम’ होइनन् !

नेपाल मण्डलका विशेष गरी नेवार समुदायका व्यापारीहरूद्वारा आफ्नो आराध्य देवको रूपमा पुजिँदै आएको देवता भिँ द्य: (असल....

दशैं, ह्रेन्जेन दोर्जेको रगतमा मुछिएको चामलका गेडा र ‘म्हेनङ’

सन् १७२२ मा शाह वंशीय राज–खानदानमा जन्मेका पृथ्वीनारायण शाह जब सन् १७४२ मा राजगद्दीको हकदार भए त्यसपछि गोर्खा....

किराँत धर्मसँग थामी समुदायको ऐतिहासिक सम्बन्ध र आधार

कथ्य प्रमाण भएपनि लेख्य प्रमाण निक्कै कम भेटिएका थामी जाति आफुलाई किराती भन्न रुचाउँछन् । पृथक सभ्यताको जननी थामी....

कति पुरानो जनकपुर ?

जनकपुरको इतिहास कति पुरानो हो ? एउटा धर्मपारायण वैष्णव हिन्दूको निम्ती यस प्रश्नको कुनै अर्थ छैन । उनिहरु जनकपुर सीताको....

वि.सं. १९६८ मा श्री ३ चन्द्रशमशेरले चन्द्रज्योति विद्युत गृह उद्घाटनको अवसरमा दिएको भाषण (पूर्णपाठसहित)

फर्पिङ जलविद्युत आयोजना एसिया महाद्विपको पुरानो जलविद्युत आयोजनाहरू मध्यको एक हो । जसको निर्माण श्री चन्द्रशमशेर....

नेपाली भाषाको उद्गमस्थल जुम्लाको ‘सिञ्जा उपत्यका’ र यसको इतिहास

सिञ्जा उपत्यका ऐतिहासिक जुम्ला राज्यको राजधानी तथा वर्तमान नेपालको प्रशासनिक संरचनामा कर्णाली प्रदेश तथा जुम्ला....

दौड जित्ने व्यक्ति राजा बन्ने परम्परा भएको ठाउँ गोरखाको ‘लिगलिगकोट’

लिगलिगकोट गोरखा जिल्लाको पालुङटार नगरपालिका वडा नम्बर २ मा अवस्थित ऐतिहासिक तथा पर्यटकीय महत्त्वको स्थान हो ।....

सम्झनाहरूको सँगालो : राष्ट्रिय अभिलेखालय

काठमाडौंको राम शाह पथमा रहेको राष्ट्रिय अभिलेखालयमा कार्यालय जाने-आउने क्रममा मेरा आँखा ठोक्कीरहन्थे । उसले धेरै पटक....

रूपचन्द्रको ‘थाहा’ आन्दोलन

नेपाली समाजले मान्छेलाई चिन्न सकेन, सकिरहेको पनि छैन । भोलिको कुरा आजै गर्ने भविष्यवाणीकर्ताको बिल्ला भिरिएला कि भन्ने....

स्याल कराउने ताहाचलमा सेतो सोल्टी होटल

ताहाचलको घर मेरा बाले म जन्मिएपछि किन्नुभएको हो। मेरा बा पाटनबाट ताहाचल आउँदा सुरूमा डेरा बस्नुभएको थियो। मेरो जन्म....

भक्तपुर जाने मिनिबसका कण्डक्टरहरुले पुरानो र नयाँ बानेश्वर नामाकरण गरिदिए …

वि.संं २०११/०१२ सालतिरको बानेश्वर धेरै बस्ती भएको ठूलो गाउँ जस्तो थियो । अहिले पनि धेरै बस्ती पहिलेकै नामले पुकारिन्छ ।....

यस्तो थियो वि.सं. १९९४ सालमा श्री ३ महाराज जुद्धशमशेरले राष्ट्रको नाममा गरेको सम्बोधन

वि.संं. १९९० साल माघ २ गते प्रलयकारी भूकम्प गएको ४ वर्ष पछि श्री ३ महाराज जुद्धशमशेरले राष्ट्रको नाममा लामो सम्बोधन....

यसरी बनेको थियो राष्ट्रिय झण्डाको डिजाइन्, चन्द्र–सूर्य र त्रिकोणको अर्थ के ?

नेपालमा पहिलो संविधानसभा बनेपछि एकथरि नेपालको झण्डा नै फेर्न लागेका थिए । कोही त्यसमा भएका रङ र केही प्रतीक परिवर्तन....

राजदरबार हत्याकाण्डको २२ ‌औं वर्ष: आखिर के भएको थियो त्यस रात ?

सन्दर्भः राजदरबार हत्याकाण्ड १९ जेठ २०५८ ‘नारायणहिटी राजदरबारको २०५८ जेठ १९ को घटना सम्बन्धमा गठित उच्चस्तरीय....

राजदरबार हत्याकाण्ड विशेष: उच्चस्तरीय छानबिन समितिसँग के बयान दिएका थिए पारसले ?

सन्दर्भः राजदरबार हत्याकाण्ड (१९ जेठ, २०५८) तत्कालीन शाहज्यादा पारस शाहसँग ‘नारायणहिटी राजदरबारको २०५८ जेठ १९ को....

‘म भोलि बिहान फोन गर्छु, गुडनाइट’ भनी फोन राखिबक्सियो ! : देवयानी

सन्दर्भः राजदरबार हत्याकाण्ड १९ जेठ २०५८ ‘नारायणहिटी राजदरबारको २०५८ जेठ १९ को घटनासम्बन्धमा गठित उच्चस्तरीय....

दामन पाख्रिन, एक चर्चा

गोपाल फ्यूबा विषयमा प्रवेश गर्नु अघि तीन वटा स्मरण सम्झन चाहन्छु । स्मरण १. भौतिकवादमा विश्वास गर्ने एक मित्र भेट्न म....

थोत्रो कन्तुरमा सङ्गालेको ‘जङ्गबहादुर बाजे’को सम्झना

कालुपाण्डे राजमार्गबाट एक घण्टाको उकालो चढेपछि भेटिन्छ, जङ्गबहादुर राणाको प्रेमिक सहयोगमा बनेको सुन्दर कलात्मक दरबार,....

शहिद छेज्यु: एक स्मरण

नेपालको इतिहास रक्तरञ्जित छ । कैयौँ होनहार क्रन्तिकारीहरुले आफ्नो प्राण उत्सर्ग गरिसकेका छन् । प्रगति, उन्नति र....

उपेक्षामा नेपाली भाषाको उद्गमस्थल ‘सिञ्जा उपत्यका’, जीर्ण बन्दै सम्पदाहरू

सिञ्जा उपत्यका ऐतिहासिक जुम्ला राज्यको राजधानी तथा वर्तमान नेपालको प्रशासनिक संरचनामा कर्णाली प्रदेश तथा जुम्ला....

म्हेनङ: तामाङ पहिचानको एउटा कोशेढुङ्गो

खोजराज गोले १. पृष्ठभूमि  म्हेनङलाई तामाङ पूर्खाले महान् पर्वको रूपमा स्थापित गराएका देखिन्छन् । यसलाई प्रकृति तथा....

राजारानीले फिल्म हेर्ने दरबारभित्रको त्यो फिल्म हल

काठमाडौं । नेपालमा चलचित्र हलको इतिहास त्यति लामो छैन । तर दरबारभित्र रंगमञ्चको चलन भने धेरै पहिलेदेखि सुरु भएको हो ।....

होली मनाउनुका अनेक प्रसंगहरू

पदम श्रेष्ठ हरेक वर्ष फागुन शुक्ल अष्टमीका दिन राजधानीको वसन्तपुरमा रंगीचंगी कपडाको छत्रझल्लरसहितको चीर गाडिएपछि....